جستجو

آی تمر Aýtemir

عبدالمناف آق ارکاکلی: اگر از گنبد کاووس به سمت مرز ایران و ترکمنستان راه بیافتیم بعد از گذر از دشت ها و تپه ماهورها سه کیلومتر مانده به دهستان کرند سه راهی چهارده کیلومتری آی تمر را مشاهده خواهیم نمود.

روستای آی تمر واقع در دهستان کرند شهرستان گنبد کاووس می باشد که صد و چهل و پنج کیلومتر با گنبد کاووس فاصله دارد.

وجه تسمیه ی روستا برگرفته از چشمه ای به نام آی دمر aýdemir می باشد که نقش ماه و شمشیر در آن دیده می شود که احتمالا به دلیل گذر زمان به آی تمر تغییر یافته است. تلفظ آی تمر در wiki pedia اینگونه نوشته می شود aytamer که اشتباه به نظر می رسد چرا که آی تمر در ترکمنی aýtemir تلفظ می شود و در فارسی (آی تمر) صحیح می باشد.
این روستا تقریبا هزاروپانصد نفر جمعیت دارد و بیشتر جمعیت روستا را طایفه ی ایگدیر تشکیل می دهند؛ ایگدیر معانی متفاوتی دارد که یکی از آنها زیبا است. در خصوص نام ایگدیرها در آثار داستانی و منابع تاریخی برخورد چندانی نمی کنیم ولیکن ایگدیرها در قرن شانزدهم با نام ۴۳ منطقه در ردیف دهم قرار داشته و همچنین در همین قرن برخی قبایل منسوب به آنها در نواحی ایچ ایل سکونت داشته اند. ایگدرها در مانقشلاق ترکمنشتان نیز سکونت داشته اند که در زمان چاری پتروی petro به همراه یک گروه از چاودور و سویناجی توسط قالموق ها به قفقاز شمالی رانده شدند شمار این گروه در سال ۱۹۱۲ حدود ۱۵۵۳۴ نفر برآورد شده است . این ترکمن ها ی قفقاز به مدت طولانی روابط خود با هم قومان خویش را قطع نکرده و مختومقلی را شاعر بزرگ ملی خود می دانستند این ترکمن ها به لحاظ منطقه ی مورد سکونت خود به ترکمن های استاورپل stavr pol معروف شدند.(منبع: اغوزها) ایگدیرها در ترکیه شهری به نام ایگدیر بنیان ساختند؛ و عده ای از آنان جز آی تمر در روستاهای قره آغاچ ؛ ایگدر سفلی ؛ ایگدر علیا سکونت دارند. نام خانوادگی اکثر اهالی روستا آق ارکاکلی است که طبق باور خود آنان فامیلی آنها از شتری سفید گرفته شده است چرا که آق ارکک در زبان ترکمنی معنای شتر سفید می دهد. از دیگر نام های خانوادگی در روستای آی تمر می توان به بدراق نژاد ، بهنام فر، قزاقی، کوچک نژاد، عطایی مقدم،سرداری،چوپانی، جلیلی نیا، پژوهنده،فرخ، قلاقی غراوی،کیوکی آتابای،گوگلانی،ایگدر و قایلر اشاره نمود البته در میان این نام ها نیز نام هایی مشاهده می شوند که از آق ارکاکلی به دیگر نام ها تغییر نام داده اند.

اهالی روستا پیرو مذهب امام ابوحنیفه بوده و حنفی مذهب می باشند؛ زنان روستا چون سایر روستاهای مرزی ترکمن صحرا صنایع دستی ترکمن از قبیل فرش و سوزن دوزی را به خوبی حفظ نموده اند؛ اهالی روستا سادگی خاص خود را دارند و به بیش تر فرهنگ ترکمن ها چون عروسی های ساده و احترام به سخن بزرگان پایبند می باشند؛ اما به دلیل سطح پایین سواد گاهی اوقات رگه هایی از خرافات در میان آنان علی الخصوص زنان و دختران دیده می شود که البته خرافات در این روستا روز به روز در حال کمرنگ تر شدن می باشد شایان ذکر است این خرافات چون اگر آب گرم بر زمین بریزیم باعث مرگ بچه ی جن می شود! و … در بیشتر روستاهای مرزی قابل مشاهده است که تنها راه علاج آن بالا رفتن آگاهی مردم می باشد.

آی تمر زمستان هایی سرد ؛ تابستان هایی سوزان و بهارانی دل انگیز دارد.

شغل مردم روستا کشاورزی و دامپروری است و محصولاتی چون گندم؛جو؛هندوانه؛خربزه؛ زیره؛کنجد در این روستا کشت می شود.

از مکان های دیدنی روستا می توان به خالدنبی اشاره نمود که فاصله ی کمی با روستا دارد. سوای از چشمه ی آی دمر دیگر چشمه های روستا نیز معروف هستندقلاجق(قاضی باغ) قافاس (قفس) آنه جان که آب این چشمه شیرین می باشد.

تورانقلی که قبری یازده متری است و طبق گفته ی مردم روستا نسبتی با خالدنبی دارد البته این فقط گفته ی مردم روستا است و سندیت دیگری ندارد کنار این قبر چشمه و تنور زمینی است که در ایام سخت جنگ با روس ها مردم در آن تنورها مخفی می شدند.

ای تمر با دارا بودن تپه ماهورهای کوچک و دشت های وسیع منطقه ی خوبی برای پاراگلایدر و بازیهای بومی و محلی است.

این روستا با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند که سه راهی چهارده کیلومتر روستا دارای آسفالت ناهموار و سرد می باشد. این روستا آب لوله کشی و گاز ندارد و از این دو موهبت الهی بی نصیب است. تحصیل در این روستا تا مقطع سیکل امکان پذیر می باشد و بعد از آن مقطع دانش آموزان روستا برای تحصیل به داشلی برون می روند.این روستافاقد کتابخانه؛اینترنت و اماکن ورزشی است ؛ دو مسجد و مدرسه ی آن مشکلات زیادی را بر خود می بیند و خرابه ای بیش از دامداری ورودی روستا بر جای نمانده است. البته بزرگترین مشکلات روستا برای کشاورزان زحمتکش خشکسالی و ملخ های مراکشی و جوندگان می باشند که برای مبارزه با جوندگان و ملخ اقداماتی در این روستا صورت نگرفته است؛ فقر چون سایر روستاهای مناطق مرزی گریبانگیر اهالی روستا است تا جایی که در هر خانه ای یک نفر در تهران مشغول به کار شده است.

مردم روستا در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران جوان بی ادعای خود شهید مفقودالاثرنازقلی فرخ را تقدیم این مرز و بوم نموده اند. و شهید سرباز عبدالرحمان قولاق غراوی که بعد از جنگ بر اثر اصابت با مین به شهادت رسید . جوانانی که بی ادعا رفتند و بی صدا ماندند.

اعضای شورای اسلامی روستا را عبدالغفار آق ارکاکلی؛ جلال الدین بدراق نژاد و نورمحمد آق ارکاکلی تشکیل می دهند و جلیل آق ارکاکلی دهیار روستا می باشد.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید