جستجو

احمد آخوندوف گرگانلی

 

 

 

 درباره‌ی احمد آخوندوف گرگانلی


نوشته‌ی:گنبددردي اعظمي راد

گنبددردی اعظمی‌راددر یک صبح دل انگیز سال 1909 میلادی در خانواده ی روحانی جلیل القدری به نام رجب آخوند صیّادی، ساکن شهری کوچک و ترکمن نشین به نام کُمش دفه /گمیش تپه، گمیشان، واقع در ساحل جنوبی دریای خزر / دریای مازندران، شمالی ترین نقطه ی مرز آبی استان گلستان فعلی با ترکمنستان، طفلی پا به عرصه ی وجود نهاد که او را به مبارکی یکی از القاب پربرکت رسول اکرم (ص) به نام احمد متبرک کردند که بعدها با القاب ادیب نام آور و سلسله جنبان ادبیات ترکمن شهرت یافت.



احمد آخوندوف پس از پایان تحصیلات ابتدایی در زادگاهش، به سال 1926 میلادی به عشق آباد / مرکز ترکمنستان فعلی، رفت – که در آن زمان، تحت سیطره ی حکومت روس بود – و تا سال 1930 در مدرسه ی کارگران جوان تحصیل کرد؛ بعد از فراغت تحصیل از این مدرسه به سن پترزبورگ ( لنین گراد فعلی ) رفت و در سال 1933 م از دانشکده ی زبان شناسی این شهر که دولتی بود. در رشته ی ادبیات فارغ التحصیل شد.

احمد آخوندوف پس از فراغت از تحصیل، تا سال 1940 م در پژوهشکده ی دولتی زبان و ادبیات با عنوان کارمند علمی به کار پرداخت و باز در همین سال (1940 ) در بخش فوق لیسانس ( آسپیرانی ) پژوهشکده ی خاورشناسی
لنین گراد برای ادامه ی تحصیل پذیرفته شد اما با آغاز جنگ جهانی دوم در سال 1941 م ترک تحصیل کرد و با رجعت به عشق آباد، مشغول خدمت مجدد در پژوهشکده ی زبان و ادبیات شد؛ تا این که در سال 1943 م با اعزام به جبهه ی جنگ با آلمان هیتلری، قهرمانانه به فیض شهادت نایل آمد.

احمد آخوندوف در طی تحصیلات خود از تحقیق و نوشتن غافل نبود چنان که آثار پرارزشی از خود به یادگار گذاشت از آن جمله است:

1- مقالات متعدد درباره ی تاریخ ترکمن.
2- اشعار، حکایات، افسانه ها و داستان ها.
3- پژوهش در اشعار شعرای فارس، تاتار، ترک، روس و ... .
4- ترجمه ی داستان ( زن هندی ) به زبان ترکمنی اثر لطف الله ترقی.
5- پژوهش درباره ی فردوسی، پوشکین، فضولی، نوایی و ... .
6- پژوهش درباره ی کتاب های: دده قورقوت، گوراوغلی، شاه صنم و غریب، حورلقا و همرا، سیف الملک و مدح الجمال، یوسف و احمد، گل و صنوبر، گل و بلبل، شاه بهرام، عالی بگ و بالی بگ.
هر یک از این آثار از گنجینه های ادبیات ترکمن محسوب می شوند.
7- تحقیق درباره ی شاعرانی چون: سیدی، ملانفس، شیدایی، غایبی، ذلیلی، شابنده، دولت محمدآزادی، نادر شاهیر، مراد شاهیر، خاتم شاهیر، دردی شاهیر، عندلیب، معروفی و ارازمنگلی.
8- عضویت در کارگروه و تألیف کتاب های درسی در رشته ی ادبیات.
9- آماده کردن مجموعه های ادبی برای چاپ.
10- چاپ یک نسخه از منتخب اشعار مختوم قلی برای اولین بار با خط لاتین.
یادآوری: در این جا، ذکر این نکته ضروری است که نخستین مجموعه ی اشعار مختوم قلی با خط عربی و در سال 1926 م یعنی در هفده سالگی احمد آخوندوف و با همت نویسنده ی صاحب نام ترکمن یعنی بردی کر بابایف به چاپ رسید.
11- نوشتن مقالاتی آموزشی در کتاب های درسی تحت عنوان ادبیات کلاسیک ترکمن.
12- نوشتن مقالاتی پژوهشی در ساووت ادبیات / ادبیات شوروی.
13- تألیف کتاب درسی تحت عنوان ادبیات قدیم ترکمن.
14- نوشتن شرحی بر آثار مختوم قلی در جُنگ ادبی و هنری ترکمنستان در 1939 همراه با معرفی آثار کمینه، ملانفس، سیدی، ذلیلی.

تذکر: اهمیت کارهای احمدآخوندوف گرگانلی زمانی بر ما آشکارتر می شود که بدانیم پژوهشگران بزرگی چون:
الف- آکادمیسین یوگنی ادواردویچ برتلس، پژوهشگر ادبیات شرق در سال 1939 از لنین گراد.
ب- ارازمحمد عبدالله یف، پژوهشگر ادبیات شرق در سال 1939 از مسکو
به او نامه نوشته، تقاضا کرده اند که حاصل تجربیات و پژوهش های خود را در زمینه ی شعرای بنام ترکمن، در اختیار آن ها بگذارد.
15- تألیف کتاب مختوم قلی و آثارش در اواسط دهه ی سی قرن بیستم – چه در زمینه ی آثار مختوم قلی و چه در زمینه ی علم ادبیات – تایپ شده به خط لاتین.

تذکر: این کتاب، مدت ها نایاب بود و گمان می رفت که در زلزله ی عشق آباد و به سال 1948 م از بین رفته است اما بعدها یعنی در سال 1991 م هم زمان با نام گذاری مدرسه ی شماره ی 9 بخش حسن قلی واقع در استان بالقان آباد فعلی، به نام مدرسه ی احمد آخوندوف – که به فرمان نیازوف، رئیس جمهور تازه استقلال یافته ی ترکمنستان صورت گرفت – معلوم شد که اکتای آخوندوف فرزند ارشد او، این اثر را در صندوقی محفوظ داشته، از عشق آباد به مسکن فعلی خود در نفت داغ، مرکز استان بالقان آباد، انتقال داده است.

این اثر مشتمل بر بخش های زیر است:
( مقدمه- مختوم قلی در ادبیات ترکمن – مختوم قلی و دوره ی حیات وی – ضمیمه، فهرست، منابع و نسخ خطی ).
متأسفانه این اثر هنوز به چاپ انبوه نرسیده است اما برخی از قطعات آن، تحت عنوان مختوم قلی و آثارش در مجلات ( زبان و ادبیات ترکمن – دیار ) و منتخب آثار آخوندوف، به چاپ رسیده است.

آخوندوف در پدید آمدن این اثر بیش از 40 اثر چاپی و بیش از 15 اثر خطی را در نظر داشته است که در صفحات محدود این نشریه مجال پرداختن به آن ها نیست. ادامه ی این بحث باشد به وقتی دیگر.

منبع : هفته نامه صحرا

 

 

 

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید